Ljubodrag Duci Simonović: Politika kao prevara
Istovremeno, vladajuća logika monopolističkog kapitalizma, koja se pojavljuje u obliku principa „Uništi konkurenciju!“ i „Velika riba proždire manju ribu!“, postala je totalizujuća logika koja, putem medija koji su u rukama kapitalističkih klanova, dobija fatalnu dimenziju.
Na tome se zasniva stav da je „globalizacija“, pod čim se podrazumeva neo-liberalni model kapitalizma, „neminovnost“. Političke odluke ne zasnivaju se na objektivnim naučnim analizama, već se „naučne analize“ zasnivaju na strateškim interesima vladajućeg poretka.
U tom kontekstu, odbacuje se osnovna istorijska istina da je propast kapitalizma neminovna.
Politička sfera savremenog kapitalizma integrisana je u mehanizam kapitalističke reprodukcije i funkcioniše po zakonima „potrošačkog društva“.Uspostavljena je hiperprodukcija od ljudi otuđene političke sfereu obliku političkih ideja, grupa, partija, medija… Tome je doprineo internet koji omogućava tehničko proizvođenje političke sfere koja je lišena društvenosti i humanosti. Politička sfera postala je jedna od virtuelnih sfera kapitalizma, a političke partije oblik u kome se političko biće čoveka otuđuje od njega i postaje sredstvo vladajućeg poretka za lišavanje čoveka elementarnih ljudskih i građanskih prava. Tzv. „politički pluralizam“ pretvorio se u zaglušujuću galamu s kojom se uništava mogućnost argumentovanog razgovora i vera u razum. Umesto nadmetanja političkih programa, bezobzirno nametanje političkih ideja, korišćenjem reklamnih mehanizama, postao je vladajući oblik „vođenja politike“. U konačnom, politička sfera kapitalizma postala je privilegija vladajuće klase i sredstvo za obračun s političkim bićem i političkom borbom potlačenih radnih slojeva. Tako je stvoren fašizam u Evropi nakon velike ekonomske krize iz 1929. godine. Tako se stvara fašizam danas.
Jedno od najvažnijih sredstava putem koga političari manipulišu ljudima jepolitički rečnik. Izrazi kao što je to „post-industrijsko društvo“ služe pre svega zato da stvore utisak da je uspostavljen kvalitetni skok u razvoju kapitalizma, i kao takvi su nova ideološka maska sa kojom se prikriva njegova prava priroda. Pored njega, pojavljuju se i drugi izrazi kao što su: „demokratija“, „kasni kapitalizam“, „otvoreno društvo“, „kapitalizam sa humanim licem“, „tranzicija“, „slobodni svet“… Ti izrazi ne služe samo zato da se prikrije destruktivna priroda kapitalizma, već i da se nametne takav način mišljenja koji ukida mogućnost kritičkog sučeljavanja s vladajućim poretkom. U konačnom, najvažniji cilj političkog jezika nije da lažima omogući realizovanje određenih političkih i ekonomskih interesa, već da liši ljude moći rasuđivanja i na taj način uništi njihovo političko biće. Um i kritička misao podređeni su svakodnevnim političkim potrebama. Postavljaju se samo ona pitanja koja su politički isplativa i daju se isto takvi odgovori. Nema principijelnih pitanja koja se odnose na osnovne egzistencijalne i esencijalne izazove. Nema ideala humanosti i vizionarske svesti. Insistira se na „političkoj korektnosti“ koja podrazumeva obračun s onom mišlju koja ukazuje na suštinu kapitalizma i samim tim obavezuje čoveka na takvu političku praksu sa kojom se može ukinuti kapitalizam i stvoriti novi svet.
Ogist Kont je, početkom 19. veka, stvorio „socijalnu fiziku“ (physique sociale) po kojoj sve društvene pojave treba da budu u funkcionalnom jedinstvu tako da društvo, na temelju ideja „reda“ i „progresa“ i rukovodeći se principom „znati da bi se predvidelo, predvideti da bi se delovalo“ (savoir pour prevoir, prevoir pour agir), može da se razvija bez političkih sukoba. U savremenom kapitalizmu ta ideja pojavljuju se u vidu floskule „organizovani kapitalizam“, koja je samo drugo ima za savremeni kapitalistički totalitarizam. U „organizovanom kapitalizmu“ svaki segment ljudskog života mora da postane funkcionalni deo kapitalističkog procesa reprodukcije. To se odnosi i na čoveka. Ne samo njegov način života i ponašanje, već i njegov karakter, način mišljenja, međuljudski odnosi… – sve mora da se uklopi u proces reprodukovanja kapitalizma. U savremenom kapitalizmu nisu više represivne političke institucije osnov kapitalističkog totalitarizma, već je to ekonomska sfera. Čitav život podređen je procesu kapitalističke reprodukcije koji se sve brže odvija. Kapitalizam je uvukao u svoju egzistencijalnu sferu sve društvene oblasti pretvarajući ih u sredstvo za oplodnju kapitala, što znači za uništavanje života. Razvoj konzumerskog standarda i na njemu zasnovano dužničko ropstvo, u kome se nalazi ubedljiva većina građana najrazvijenih kapitalističkih država, postao je najvažniji način uvlačenja građana u kapitalistički poredak. Kontova „socijalna fizika“ pojavila se u odnosu prema idejama-vodiljama Francuske građanske revolucije i političkom pokretu obespravljenog građanstva koje je nastojalo da stvori emancipovano građansko društvo. Ideja o „organizovanom kapitalizmu“ nastala je na krilima kapitalizma kao totalitarnog poretka destrukcije i u odnosu prema sve masovnijoj borbi građana za očuvanje života na Zemlji. Radi se o mitu sa kojim se nastoji sprečiti propast kapitalizma i sa kojim se samo produžava agonija čovečanstva. Istovremeno, savremeni Nostradamusi, koji najavljuju „katastrofu kapitalizma“ tako što odbacuju emancipatorsko nasleđe građanskog društva i menjalačke potencijale radničke klase, samo doprinose da se uništenje sveta realizuje do kraja.
Oni koji se bore za „demokratiju“ ističu „slobodu kapitala“ kao glavni kriterijum po kome se određuje njeno postojanje. Kapital je dobio status ovozemaljskog božanstva i kao takav je postao neprikosnovena moć nad čovekom. I ovde ćemo istaći stav da je „demokratija“ politički oblik vladavine kapitala nad ljudima. Iz toga sledi da „razvoj demokratije“ znači učvršćivanje vlasti kapitala nad ljudima, i da je „demokratija ugrožena“ ne onda kada su ugrožena osnovna ljudska i građanska prava, već kada je ugrožena vlast kapitala nad ljudima. Ta istina se svakodnevno potvrđuje u najrazvijenim kapitalističkim zemljama Zapada, posebno u SAD. U praksi, „demokratija“ je postala sredstvo za obračun s idejama-vodiljama Francuske građanske revolucije, na kojima se zasniva moderni humanizam, kao i s osnovnim ljudskim (droitsdel’homme) i građanskim pravima (droits de citoyen) na kojima se zasniva moderno zakonodavstvo. Što je više ugroženo pravo čoveka na život, na slobodu, na zdravlje i na zdravu životnu sredinu, na rad i izvesnu egzistenciju, na slobodu govora, na porodicu, na neprikosnovenost stana i ličnog života – to se političari glasnije kunu u „demokratiju“. Ironija je da demokratija, koja u svom izvornom (helenskom) smislu znači „vladavina naroda“ (demoskratein),u kapitalizmu označava poredak u kome su građani svedeni na radno-potrošačku „masu“ i kao takvi na robove kapitala. Kapitalistička „demokratija“ ne temelji se na ljudskim i građanskim pravima, već na apsolutizovanom principu profita koji se zasniva na apsolutizovanom principu privatne svojine. Sve ono što štiti privatnu svojinu i što omogućava „slobodu“ uvećavanja profita opravdano je i dobrodošlo. Kada je privatna svojina apsolutni princip, onda su legalni i legitimni najgori zločini ukoliko se putem njih sprečava raspad vladajućeg poretka. Pravo čoveka na slobodu i život podređeno je pravu kapitalizma na opstanak. Zbivanja u savremenom svetu ukazuju na to, da su kapitalisti spremni da upotrebe sva raspoloživa sredstva da bi se obračunali s posledicama krize koja može da ugrozi vladajući sistem. Rušenje zgrada Trgovačkog centra u Njujorku i „napad“ na Pentagon upućuje na to da nema zločina na koji kapitalisti nisu spremni da bi sačuvali vladajući poredak.
Polazeći od istine da u Nemačkoj, kao i u drugim najrazvijenijim kapitalističkim državama Zapada, o najvažnijim političkim i ekonomskim pitanjima odlučuje sve uži krug ljudi i to van političkih institucija, Habermas upozorava da su Nemačka, i druge zapadno-evropske zemlje, ušle u fazu „post-demokratije“ koja se nalazi „između parlamentarizma i diktature“. Međutim, ta tendencija ukazuje na pravu prirodu „demokratije“ koju Habermas na mehanički način pokušava da odvoji od „post-demokratije“. Radi se o kapitalističkoj demokratiji koja u sebi nosi fašistički potencijal koji ima sve veću mogućnost da bude (ponovo) realizovan kako se produbljuje ekonomska i ekološka kriza u Evropi, kao i kriza nataliteta evropskih naroda. I ova Habermasova ocena političkih zbivanja u savremenoj Nemačkoj ukazuje na to koliko su njegove prethodne analize „kasnog kapitalizma“ bile promašene i koliko je tačan zaključak da je „demokratija“ samo jedna od političkih maski pod kojom se pojavljuje kapitalizam u vreme svoje ekspanzije. Sa ulaskom kapitalizma u krizu padaju demokratske maske i kapitalizam pokazuje svoje pravo – fašističko lice. Na primeru savremene Nemačke (kao i Evropske Unije i SAD) pokazuje se da je fašizam politički oblik u kome se pojavljuje kapitalizam u krizi.
Habermas spada u one građanske filozofe koji već više od pola veka nastoje da dokažu da se kapitalizam nalazi na putu poumljenja, što znači da se razvija u humanističkoj ravni. U tom kontekstu, oni zanemaruju fašistički potencijal kapitalizma. Zapravo,oni se ne obračunavaju s fašističkim, već sa socijalističkim (komunističkim) potencijalima nemačkog društva, a to znači s emancipatorskim nasleđem građanskog društva, s revolucionarnim nasleđem radničkog pokreta i s idejom novog sveta. Za nemačku građansku inteligenciju nemačka posleratna „demokratija“ je otelotvorenje ideje „demokratije“ i kao takva kriterijum po kome se određuje da li je neki poredak demokratičan. U toj „demokratiji“ sudbina nemačkih (kao i evropskih) građana nalazi se u rukama najreakcionarnijih političkih snaga SAD. Nemačka je duže od 60 godina američka vojna baza i na njenoj teritoriji nalazi se ne samo više od 100 000 američkih vojnika (za koje, kao i za njihove porodice, ne važe nemački zakoni), već i stotine nuklearnih projektila koji su usmereni prema Rusiji i koji u svakom trenutku mogu (namerno, greškom ili putem diverzije) da budu lansirani. Imajući u vidu neminovni povratni udar, Nemačka (zajedno sa Evropom) može da nestane u roku od dvadesetak minuta. Kakva je to „demokratija“ ukoliko građani ne mogu da odlučuju o osnovnim egzistencijalnim pitanjima i u kojoj su svedeni na taoce američke vojne industrije?
Sloterdijkovo poređenje rimske republike sa savremenom Nemačkom (dato u njegovom članku „DerVerletzteStolz“/ “Povređeni ponos“/,“Der Spiegel“,45.br. 2010.) je primer koji ukazuje na ograničenost načina mišljenja koje ne sagledava suštinu određenog društva polazeći od njegovih konkretnih istorijskih potencijala. Destruktivno-fašizoidni potencijali, s jedne strane, i mogućnost stvaranja društva slobodnih ljudi, s druge strane, predstavljaju istorijski kvalitet savremenog kapitalizma i to je ono što čini suštinsku razliku između rimske i savremene republike. U tom kontekstu, depolitizacija građana sportom danas, i depolitizacija rimskog plebsa (koji je bio parazitska masa, za razliku od savremenog građanstva koje je najamna radna snaga i kao takva kapitalističko roblje) gladijatorskim spektaklima, o čemu piše Sloterdijk, ima različitu prirodu. Dok je depolitizacija rimskog plebsa vodila uspostavljanju patricijske tiranije, depolitizacija građana u savremenom kapitalizmu otvara prostor kapitalistima da unište život na Zemlji. Imajući u vidu da je telo čoveku neposredna priroda i da je destruktivni odnos prema telu u sportu samo izraz destruktivnog odnosa kapitalističkog poretka prema prirodi, sportom se, zapravo, nameće građanima životni i vrednosni model koji se zasniva ne samo na uništenju ljudskog, već i na uništenju života. Sportisti su sve manje ljudska i prirodna bića, a sve više roboti i kao takvi reklamni agenti kapitalizma. Ovde i napomena da nije sport u savremenom kapitalizmu postao sredstvo za depolitizovanje radnika, već je to postao još krajem 19. veka kada su radnici u Engleskoj uspeli da se izbore za osmočasovno radno vreme. Sport je od svog nastanka kao institucije bio sredstvo buržoazije za „kolonizovanje dokolice radnika“ da bi se sprečilo njihovo klasno osvešćivanje i politička borba. „Otac“ modernog olimpizma, Pjer de Kuberten, uporno je ponavljao da je sport „efikasno sredstvo“ za depolitizovanje radnika. Uplašen za sudbinu kapitalizma Kuberten, nakon Oktobarske i Minhenske revolucije, drži predavanja evropskoj aristokratiji i buržoaziji u kojima insistira na tome da je „sport najjeftinija duhovna hrana za proletersku mladež koja je drži pod kontrolom“.
Čovek u savremenom kapitalizmu ne gubi slobodu, kao što to tvrdi Sloterdijk, već biva okovan novim lancima. U suštini, radi se o uspostavljanju totalitarne kontrole nad čovekom koja je moguća zato što su građani zaglibljeni u blatu potrošačkog društva i što vlada konformistički mentalitet. Na političkom tržištu najrazvijenijih kapitalističkih zemalja Zapada dominiraju malograđani. To je ono što neposredno uslovljava prirodu političkih programa i političke prakse političkih partija. Ono što je gore od najubitačnijeg oružja, tajnih službi, odnarođene policije i vojske, je pristajanje (malo)građanina na kapitalizam.
Malograđanin prihvata gubitak osnovnih ljudskih i građanskih prava da bi mogao da mu se povećava potrošački standard. Za njega je kapitalistički poredak prihvatljiv sve dotle dok mu pruža mogućnost da „uživa“ u trošenju i uništavanju. Zapravo, malograđanin aktivno učestvuje u stvaranju totalitarne države i totalitarnog društva koje se zasniva na tome da je sam, na kapitalistički način uslovljeni, život postao teror nad čovekom. U na kapitalistički način degenerisanom čoveku gomila se sve veće nezadovoljstvo koje se sve više ispoljava kao destruktivna manija koja je usmerena protiv svega što je živo. Umesto potrebe za pravednim i slobodnim svetom, dominira potreba za uništavanjem i to upotrebom sve razornijih tehničkih sredstava. Smisao „akcije“ svodi se na izbacivanje nezadovoljstva na način i putem sredstava koja nameće kapitalizam kao destruktivni poredak. Tipičan primer su sve češća masovna ubistva građana od strane pojedinaca. To je pobuna na kapitalistički način degenerisanog čoveka putem na kapitalistički način degenerisanih metoda i sredstava „borbe“. Imajući u vidu da je sve veća količina sve ubitačnijeg oružja u rukama sve većeg broja građana, stvara se sve veća mogućnost za međusobno istrebljivanje ljudi. Destrukcija putem tehničkih sredstava sa kojima može da se postigne trenutni efekat postaje model ponašanja koji nameće vladajuća životna logika kapitalizma uobličena u principu „Uništi konkurenciju!“. To je logika koja uslovljava kako odnose između ljudi, klasa, nacija, rasa, religioznih zajednica, država, kapitalističkih korporacija, tako i odnos malograđanina prema prirodi.
Kapitalistički progres osakatio je ljude kao biološka bića i na taj način je doveo u pitanje sposobnost biološke reprodukcije naroda koji žive u najrazvijenijim kapitalističkim zemljama. Istovremeno, kapitalizam je iscrpeo sirovinske i energetske resurse u tim zemljama i gotovo uništio životinjski svet i prirodu kao životnu (životvornu) sredinu. Umesto da su usredsređeni na sopstveni razvoj koji se zasniva na veri u budućnost, (malo)građani najrazvijenijih kapitalističkih zemalja priželjkuju propast drugih naroda koji ih „ugrožavaju“ time što (još uvek) imaju sposobnost da se biološki reprodukuju. Deca su postala najveće prokletstvo. Odnos (malo)građana prema imigrantskoj radnoj snazi najbolje ukazuje na njihov odnos prema budućnosti. Umesto da ukažu na prave uzroke „bele kuge“ u najrazvijenim kapitalističkim zemljama, njih „zabrinjava“ natalitet gastarbajterske populacije koja je svedena na „prljavu radnu snagu“ i ima status „niže rase“. Što se tiče „međunarodnih odnosa“, najrazvijenije kapitalističke zemlje ne projektuju sopstvenu budućnost polazeći od svojih razvojnih moći, već polazeći od slabosti „konkurentskih“ zemalja: propast drugih postaje osnovni uslov obezbeđivanja sopstvenog opstanka. Sve dramatičnije uništavanje prirode dovelo je do toga da je vladajući princip monopolističkog kapitalizma „Uništi konkurenciju!“ postao vladajući ekonomski i politički princip. Bespoštedni rat između najmoćnijih kapitalističkih korporacija stvorio je od sveta ratno poprište, a od čoveka kapitalističkog jurišnika.
Sve je očiglednije da kapitalizam ne može da suzbije, pogotovu ne da prevaziđe, sve dublju egzistencijalnu i opšte-društvenu krizu koju stvara „demokratskim“ merama. Vladajuća politička praksa na Zapadu ukazuje na to da kapitalisti nastoje da se obračunaju s posledicama koje kapitalizam stvara tako što ukidaju elementarna ljudska i građanska prava. Odnos vlasti prema sportskim navijačima govori o pravoj prirodi kapitalističke „demokratije“. Preventivna hapšenja, žičane ograde, čelični boksovi, kamere, pretresanja, specijalne policijske jedinice… Stadioni su postali koncentracioni logori i kao takvi ogledalo u kome se vidi prava priroda kapitalističke „demokratije“. I odnos prema „vrhunskim“ sportistima, tim „herojima“ kapitalizma,ukazujena to da kapitalizam ne može da suzbije posledice koje stvara „na demokratski način“. Doneti su zakoni koji imaju policijski i diskriminišući karakter. „Vrhunski“ sportisti su pod stalnim nadzorom „olimpijske policije“; tri meseca unapred mora da naznače gde će se naći da bi „olimpijska policija“ mogla da ih pronađe i na prepad im „uzme urin“ na krajnje ponižavajući način. „Veliki šampioni“ mora da se skinu goli kada god im to „kontrolori“ narede i da mokre u flašicu dok ovi nadgledaju da li mokraća curi iz njihovog penisa! Istovremeno, uništavanje ljudi u sportu dobilo je monstruozne oblike. Sve pogubnija doping sredstva, nanotehnologija, stvaranje organizma koji je u stanju da sam proizvodi doping supstance, krvni doping i doping-trudnoća, razarajući treninzi kojima su podvrgnuta deca najnižeg uzrasta, kupo-prodaja sportista, „pranje“ para, potpuno kriminalizovanje sporta od strane kladioničarske mafije, razvoj sve krvavijih i ubitačnijih sportskih disciplina… – sve to ukazuje na surovu kapitalističku realnost koja se maskira „humanističkim“ porukama i nasmejanim licima političara i TV voditelja.
Nosioci savremenog fašizma nisu grupe mladih koje se „kite“ fašističkim simbolima, već kapitalističke korporacije koje, stvarajući sve dublju egzistencijalnu i na toj osnovi opštu društvenu krizu, proizvode fašističku ideologiju. Vladajući princip monopolističkog kapitalizma „Uništi konkurenciju!“ je generator savremene fašističke prakse kako u ekonomskoj, tako i u političkoj sferi. Kapitalistička destrukcija prirode i čoveka kao kulturnog i biološkog bića uslovljava nastanak i jačanje najreakcionarnijih političkih snaga. U krilu kapitalizma ne stvara se samo mogućnost za novo društvo, već za novi (ekocidni) varvarizam. U samom kapitalizmu uspostavljena je borba između ove dve tendencije. To je osnov i okvir savremene klasne borbe koja nije samo borba za socijalnu pravdu i slobodu, već i za opstanak. Na mogućnost uspostavljanja dugog perioda kapitalističkog varvarizma (kao i na mogućnost zajedničke propasti vladajuće i radničke klase) ukazuje i sam Marks, ali taj stav nema takvu težinu u njegovoj teoriji (i time obavezujući karakter) da Marks na osnovu njega razrađuje moguće oblike razvoja kapitalizma i moguće oblike političke borbe protiv njega. Istovremeno, mogući kapitalistički varvarizam nema, po njemu, destruktivnu, već anti-slobodarsku prirodu. Marks previđa da je kapitalizam u svojoj biti ekocidni varvarizam, koji ima tehnički oblik, i da su kapitalisti ekocidni varvari.
Zbivanja u SAD i Evropi ukazuju na to da je nacizam bio samo jedan od istorijskih pojavnih oblika fašizma i da je fašizam enfant terrible kapitalizma. U današnjoj Nemačkoj preko 30% mladih pozdravljaju se fašističkim pozdravom, a preko 40% njih ne zna šta je Aušvic. Razlog je jednostavan: preko 60% Nemaca ne želi da se u javnosti pojavljuju dokumenti koji ukazuju na zločine nacističke Nemačke. A to je ubedljiva većina glasačkog tela. Poražavajuća je istina da je za većinu Nemaca Hitler počino samo jedan zločin: nije pobedio. Jedan od primera koji ukazuje na to kako se „razvija demokratija“ u Nemačkoj je zakon koji je u avgustu 2012. godine izglasan u nemačkom parlamantu po kome nemačka armija može biti „upotrebljena“ od strane vladajućeg režima na samoj teritoriji Nemačke. Drugim rečima, nemački kapitalisti dobili su zakonsko pokriće za upotrebu vojske protiv nemačkih radnika. Što se tiče Nemačke „mirotvoračke politike“ u svetu, prodajući Izraelu (uz podršku SAD) podmornice sa kojih mogu da budu lansirani nuklearni projektili, „demokratska“ Nemačka se na neposredni način uključila u kampanju izazivanja nuklearnog rata koji može da dovede do uništenja čovečanstva.
Kada je reč o američkom fašizmu,koji predstavlja kičmu „novog svetskog poretka“, izazivanje ratova predstavlja njegovu najvažniju osobenost. Američka ekonomija je ratna ekonomija. Ekonomsko preživljavanje SAD neposredno je uslovljeno razvojem vojno-industrijskog kompleksa koji čini kičmu američke privrede. Američka spoljnja i unutrašnja politika u neposrednoj su funkciji proizvođenja ratova i stvaranja ratne histerije koja diže berzansku vrednost vojnoj industriji i omogućava pljačkanje kako američkih građana, tako i građana onih država koje se nalaze pod američkom dominacijom. Ratna psihoza služi zato da američki građani budu lišeni osnovnih ljudskih i građanskih prava i da se opravda teror sve brojnijih tajnih službi nad američkim građanima. Predsednik SAD Barak Obama potpisao je početkom 2012. godine zakon, koji je izglasan u američkom Kongresu i Senatu, po kome su američke vojne vlasti ovlašćene da hapse američke građane bez sudskog naloga i da ih drže utamničene bez prava na advokata. Istovremeno, američka vojska „dobila je pravo“ da ubije svakoga na zemaljskoj kugli koga američke vlasti proglase za „opasnost po bezbednost SAD“. Barak Obama potpisao je na stotine smrtnih presuda ljudima koji nisu američki građani i to na osnovu pretpostavljene krivice. U toku njihove egzekucije (pre svega putem bespilotnih letilica) stradao je veliki broj žena i dece, što po kriterijumima „američke demokratije“ spada u „kolateralnu štetu“ i ne predstavlja zločin! Ovome treba dodati i to, da je uništenje preko 6 milijardi „prekobrojnih“ stanovnika Zemlje postala legitimna politička opcija u SAD.
Što se tiče Čomskog, on tvrdi da su američki građani „neobavešteni“ i da je to glavni razlog što podržavaju „svoju“ vlast. Istovremeno,on tvrdi da se američki građani u njihovom odnosu prema svetu rukovode moralnim principima i razumom. Zapravo, američki (malo)građani, kao i (malo)građani svuda u svetu, rukovode se svojim privatnim interesima. Ubedljiva većina pripadnika „srednje klase“ u Americi bila je svesna da Sadam Husein ne poseduje oružje za masovno uništenje, ali su sa oduševljenjem podržali Bušovu agresiju na Irak verujući da će se SAD dočepati iračke nafte i na taj način omogućiti razvoj njihovog potrošačkog standarda. Atmosfera se promenila kada su iz Iraka umesto jeftine nafte počeli da pristižu sve brojniji leševi američkih vojnika i kada je trebalo uložiti sve veće sume u finansiranje okupacije Iraka koja je, zbog sve odlučnijeg suprotstavljanja iračkog naroda okupatoru koji je počinio stravične zločine, bila osuđena na neuspeh. Tako je bilo sa okupacijom Vijetnama i drugim američkim agresijama. Pokretanje ratova pretstavlja najvažniji način na koji američki predsednici iskazuju svoju „čvrstinu“ da bi stekli popularnost među pripadnicima „srednje klase“ koja je najvažnija politička snaga u SAD. Američki građani snose neposrednu odgovornost za zločinačku politiku njihove vlasti. To važi i za nemačke (malo)građane koji snose neposrednu odgovornost za zločine njihove soldateske u Avganistanu, kao što su njihovi preci snose odgovornost za zločinačku politiku Hitlera koju su slepo podržavali i bespogovorno sprovodili.
Politička sfera savremenog kapitalizma integrisana je u mehanizam kapitalističke reprodukcije i funkcioniše po zakonima „potrošačkog društva“.Uspostavljena je hiperprodukcija od ljudi otuđene političke sfereu obliku političkih ideja, grupa, partija, medija… Tome je doprineo internet koji omogućava tehničko proizvođenje političke sfere koja je lišena društvenosti i humanosti. Politička sfera postala je jedna od virtuelnih sfera kapitalizma, a političke partije oblik u kome se političko biće čoveka otuđuje od njega i postaje sredstvo vladajućeg poretka za lišavanje čoveka elementarnih ljudskih i građanskih prava. Tzv. „politički pluralizam“ pretvorio se u zaglušujuću galamu s kojom se uništava mogućnost argumentovanog razgovora i vera u razum. Umesto nadmetanja političkih programa, bezobzirno nametanje političkih ideja, korišćenjem reklamnih mehanizama, postao je vladajući oblik „vođenja politike“. U konačnom, politička sfera kapitalizma postala je privilegija vladajuće klase i sredstvo za obračun s političkim bićem i političkom borbom potlačenih radnih slojeva. Tako je stvoren fašizam u Evropi nakon velike ekonomske krize iz 1929. godine. Tako se stvara fašizam danas.
Jedno od najvažnijih sredstava putem koga političari manipulišu ljudima jepolitički rečnik. Izrazi kao što je to „post-industrijsko društvo“ služe pre svega zato da stvore utisak da je uspostavljen kvalitetni skok u razvoju kapitalizma, i kao takvi su nova ideološka maska sa kojom se prikriva njegova prava priroda. Pored njega, pojavljuju se i drugi izrazi kao što su: „demokratija“, „kasni kapitalizam“, „otvoreno društvo“, „kapitalizam sa humanim licem“, „tranzicija“, „slobodni svet“… Ti izrazi ne služe samo zato da se prikrije destruktivna priroda kapitalizma, već i da se nametne takav način mišljenja koji ukida mogućnost kritičkog sučeljavanja s vladajućim poretkom. U konačnom, najvažniji cilj političkog jezika nije da lažima omogući realizovanje određenih političkih i ekonomskih interesa, već da liši ljude moći rasuđivanja i na taj način uništi njihovo političko biće. Um i kritička misao podređeni su svakodnevnim političkim potrebama. Postavljaju se samo ona pitanja koja su politički isplativa i daju se isto takvi odgovori. Nema principijelnih pitanja koja se odnose na osnovne egzistencijalne i esencijalne izazove. Nema ideala humanosti i vizionarske svesti. Insistira se na „političkoj korektnosti“ koja podrazumeva obračun s onom mišlju koja ukazuje na suštinu kapitalizma i samim tim obavezuje čoveka na takvu političku praksu sa kojom se može ukinuti kapitalizam i stvoriti novi svet.
Ogist Kont je, početkom 19. veka, stvorio „socijalnu fiziku“ (physique sociale) po kojoj sve društvene pojave treba da budu u funkcionalnom jedinstvu tako da društvo, na temelju ideja „reda“ i „progresa“ i rukovodeći se principom „znati da bi se predvidelo, predvideti da bi se delovalo“ (savoir pour prevoir, prevoir pour agir), može da se razvija bez političkih sukoba. U savremenom kapitalizmu ta ideja pojavljuju se u vidu floskule „organizovani kapitalizam“, koja je samo drugo ima za savremeni kapitalistički totalitarizam. U „organizovanom kapitalizmu“ svaki segment ljudskog života mora da postane funkcionalni deo kapitalističkog procesa reprodukcije. To se odnosi i na čoveka. Ne samo njegov način života i ponašanje, već i njegov karakter, način mišljenja, međuljudski odnosi… – sve mora da se uklopi u proces reprodukovanja kapitalizma. U savremenom kapitalizmu nisu više represivne političke institucije osnov kapitalističkog totalitarizma, već je to ekonomska sfera. Čitav život podređen je procesu kapitalističke reprodukcije koji se sve brže odvija. Kapitalizam je uvukao u svoju egzistencijalnu sferu sve društvene oblasti pretvarajući ih u sredstvo za oplodnju kapitala, što znači za uništavanje života. Razvoj konzumerskog standarda i na njemu zasnovano dužničko ropstvo, u kome se nalazi ubedljiva većina građana najrazvijenih kapitalističkih država, postao je najvažniji način uvlačenja građana u kapitalistički poredak. Kontova „socijalna fizika“ pojavila se u odnosu prema idejama-vodiljama Francuske građanske revolucije i političkom pokretu obespravljenog građanstva koje je nastojalo da stvori emancipovano građansko društvo. Ideja o „organizovanom kapitalizmu“ nastala je na krilima kapitalizma kao totalitarnog poretka destrukcije i u odnosu prema sve masovnijoj borbi građana za očuvanje života na Zemlji. Radi se o mitu sa kojim se nastoji sprečiti propast kapitalizma i sa kojim se samo produžava agonija čovečanstva. Istovremeno, savremeni Nostradamusi, koji najavljuju „katastrofu kapitalizma“ tako što odbacuju emancipatorsko nasleđe građanskog društva i menjalačke potencijale radničke klase, samo doprinose da se uništenje sveta realizuje do kraja.
Oni koji se bore za „demokratiju“ ističu „slobodu kapitala“ kao glavni kriterijum po kome se određuje njeno postojanje. Kapital je dobio status ovozemaljskog božanstva i kao takav je postao neprikosnovena moć nad čovekom. I ovde ćemo istaći stav da je „demokratija“ politički oblik vladavine kapitala nad ljudima. Iz toga sledi da „razvoj demokratije“ znači učvršćivanje vlasti kapitala nad ljudima, i da je „demokratija ugrožena“ ne onda kada su ugrožena osnovna ljudska i građanska prava, već kada je ugrožena vlast kapitala nad ljudima. Ta istina se svakodnevno potvrđuje u najrazvijenim kapitalističkim zemljama Zapada, posebno u SAD. U praksi, „demokratija“ je postala sredstvo za obračun s idejama-vodiljama Francuske građanske revolucije, na kojima se zasniva moderni humanizam, kao i s osnovnim ljudskim (droitsdel’homme) i građanskim pravima (droits de citoyen) na kojima se zasniva moderno zakonodavstvo. Što je više ugroženo pravo čoveka na život, na slobodu, na zdravlje i na zdravu životnu sredinu, na rad i izvesnu egzistenciju, na slobodu govora, na porodicu, na neprikosnovenost stana i ličnog života – to se političari glasnije kunu u „demokratiju“. Ironija je da demokratija, koja u svom izvornom (helenskom) smislu znači „vladavina naroda“ (demoskratein),u kapitalizmu označava poredak u kome su građani svedeni na radno-potrošačku „masu“ i kao takvi na robove kapitala. Kapitalistička „demokratija“ ne temelji se na ljudskim i građanskim pravima, već na apsolutizovanom principu profita koji se zasniva na apsolutizovanom principu privatne svojine. Sve ono što štiti privatnu svojinu i što omogućava „slobodu“ uvećavanja profita opravdano je i dobrodošlo. Kada je privatna svojina apsolutni princip, onda su legalni i legitimni najgori zločini ukoliko se putem njih sprečava raspad vladajućeg poretka. Pravo čoveka na slobodu i život podređeno je pravu kapitalizma na opstanak. Zbivanja u savremenom svetu ukazuju na to, da su kapitalisti spremni da upotrebe sva raspoloživa sredstva da bi se obračunali s posledicama krize koja može da ugrozi vladajući sistem. Rušenje zgrada Trgovačkog centra u Njujorku i „napad“ na Pentagon upućuje na to da nema zločina na koji kapitalisti nisu spremni da bi sačuvali vladajući poredak.
Polazeći od istine da u Nemačkoj, kao i u drugim najrazvijenijim kapitalističkim državama Zapada, o najvažnijim političkim i ekonomskim pitanjima odlučuje sve uži krug ljudi i to van političkih institucija, Habermas upozorava da su Nemačka, i druge zapadno-evropske zemlje, ušle u fazu „post-demokratije“ koja se nalazi „između parlamentarizma i diktature“. Međutim, ta tendencija ukazuje na pravu prirodu „demokratije“ koju Habermas na mehanički način pokušava da odvoji od „post-demokratije“. Radi se o kapitalističkoj demokratiji koja u sebi nosi fašistički potencijal koji ima sve veću mogućnost da bude (ponovo) realizovan kako se produbljuje ekonomska i ekološka kriza u Evropi, kao i kriza nataliteta evropskih naroda. I ova Habermasova ocena političkih zbivanja u savremenoj Nemačkoj ukazuje na to koliko su njegove prethodne analize „kasnog kapitalizma“ bile promašene i koliko je tačan zaključak da je „demokratija“ samo jedna od političkih maski pod kojom se pojavljuje kapitalizam u vreme svoje ekspanzije. Sa ulaskom kapitalizma u krizu padaju demokratske maske i kapitalizam pokazuje svoje pravo – fašističko lice. Na primeru savremene Nemačke (kao i Evropske Unije i SAD) pokazuje se da je fašizam politički oblik u kome se pojavljuje kapitalizam u krizi.
Habermas spada u one građanske filozofe koji već više od pola veka nastoje da dokažu da se kapitalizam nalazi na putu poumljenja, što znači da se razvija u humanističkoj ravni. U tom kontekstu, oni zanemaruju fašistički potencijal kapitalizma. Zapravo,oni se ne obračunavaju s fašističkim, već sa socijalističkim (komunističkim) potencijalima nemačkog društva, a to znači s emancipatorskim nasleđem građanskog društva, s revolucionarnim nasleđem radničkog pokreta i s idejom novog sveta. Za nemačku građansku inteligenciju nemačka posleratna „demokratija“ je otelotvorenje ideje „demokratije“ i kao takva kriterijum po kome se određuje da li je neki poredak demokratičan. U toj „demokratiji“ sudbina nemačkih (kao i evropskih) građana nalazi se u rukama najreakcionarnijih političkih snaga SAD. Nemačka je duže od 60 godina američka vojna baza i na njenoj teritoriji nalazi se ne samo više od 100 000 američkih vojnika (za koje, kao i za njihove porodice, ne važe nemački zakoni), već i stotine nuklearnih projektila koji su usmereni prema Rusiji i koji u svakom trenutku mogu (namerno, greškom ili putem diverzije) da budu lansirani. Imajući u vidu neminovni povratni udar, Nemačka (zajedno sa Evropom) može da nestane u roku od dvadesetak minuta. Kakva je to „demokratija“ ukoliko građani ne mogu da odlučuju o osnovnim egzistencijalnim pitanjima i u kojoj su svedeni na taoce američke vojne industrije?
Sloterdijkovo poređenje rimske republike sa savremenom Nemačkom (dato u njegovom članku „DerVerletzteStolz“/ “Povređeni ponos“/,“Der Spiegel“,45.br. 2010.) je primer koji ukazuje na ograničenost načina mišljenja koje ne sagledava suštinu određenog društva polazeći od njegovih konkretnih istorijskih potencijala. Destruktivno-fašizoidni potencijali, s jedne strane, i mogućnost stvaranja društva slobodnih ljudi, s druge strane, predstavljaju istorijski kvalitet savremenog kapitalizma i to je ono što čini suštinsku razliku između rimske i savremene republike. U tom kontekstu, depolitizacija građana sportom danas, i depolitizacija rimskog plebsa (koji je bio parazitska masa, za razliku od savremenog građanstva koje je najamna radna snaga i kao takva kapitalističko roblje) gladijatorskim spektaklima, o čemu piše Sloterdijk, ima različitu prirodu. Dok je depolitizacija rimskog plebsa vodila uspostavljanju patricijske tiranije, depolitizacija građana u savremenom kapitalizmu otvara prostor kapitalistima da unište život na Zemlji. Imajući u vidu da je telo čoveku neposredna priroda i da je destruktivni odnos prema telu u sportu samo izraz destruktivnog odnosa kapitalističkog poretka prema prirodi, sportom se, zapravo, nameće građanima životni i vrednosni model koji se zasniva ne samo na uništenju ljudskog, već i na uništenju života. Sportisti su sve manje ljudska i prirodna bića, a sve više roboti i kao takvi reklamni agenti kapitalizma. Ovde i napomena da nije sport u savremenom kapitalizmu postao sredstvo za depolitizovanje radnika, već je to postao još krajem 19. veka kada su radnici u Engleskoj uspeli da se izbore za osmočasovno radno vreme. Sport je od svog nastanka kao institucije bio sredstvo buržoazije za „kolonizovanje dokolice radnika“ da bi se sprečilo njihovo klasno osvešćivanje i politička borba. „Otac“ modernog olimpizma, Pjer de Kuberten, uporno je ponavljao da je sport „efikasno sredstvo“ za depolitizovanje radnika. Uplašen za sudbinu kapitalizma Kuberten, nakon Oktobarske i Minhenske revolucije, drži predavanja evropskoj aristokratiji i buržoaziji u kojima insistira na tome da je „sport najjeftinija duhovna hrana za proletersku mladež koja je drži pod kontrolom“.
Čovek u savremenom kapitalizmu ne gubi slobodu, kao što to tvrdi Sloterdijk, već biva okovan novim lancima. U suštini, radi se o uspostavljanju totalitarne kontrole nad čovekom koja je moguća zato što su građani zaglibljeni u blatu potrošačkog društva i što vlada konformistički mentalitet. Na političkom tržištu najrazvijenijih kapitalističkih zemalja Zapada dominiraju malograđani. To je ono što neposredno uslovljava prirodu političkih programa i političke prakse političkih partija. Ono što je gore od najubitačnijeg oružja, tajnih službi, odnarođene policije i vojske, je pristajanje (malo)građanina na kapitalizam.
Malograđanin prihvata gubitak osnovnih ljudskih i građanskih prava da bi mogao da mu se povećava potrošački standard. Za njega je kapitalistički poredak prihvatljiv sve dotle dok mu pruža mogućnost da „uživa“ u trošenju i uništavanju. Zapravo, malograđanin aktivno učestvuje u stvaranju totalitarne države i totalitarnog društva koje se zasniva na tome da je sam, na kapitalistički način uslovljeni, život postao teror nad čovekom. U na kapitalistički način degenerisanom čoveku gomila se sve veće nezadovoljstvo koje se sve više ispoljava kao destruktivna manija koja je usmerena protiv svega što je živo. Umesto potrebe za pravednim i slobodnim svetom, dominira potreba za uništavanjem i to upotrebom sve razornijih tehničkih sredstava. Smisao „akcije“ svodi se na izbacivanje nezadovoljstva na način i putem sredstava koja nameće kapitalizam kao destruktivni poredak. Tipičan primer su sve češća masovna ubistva građana od strane pojedinaca. To je pobuna na kapitalistički način degenerisanog čoveka putem na kapitalistički način degenerisanih metoda i sredstava „borbe“. Imajući u vidu da je sve veća količina sve ubitačnijeg oružja u rukama sve većeg broja građana, stvara se sve veća mogućnost za međusobno istrebljivanje ljudi. Destrukcija putem tehničkih sredstava sa kojima može da se postigne trenutni efekat postaje model ponašanja koji nameće vladajuća životna logika kapitalizma uobličena u principu „Uništi konkurenciju!“. To je logika koja uslovljava kako odnose između ljudi, klasa, nacija, rasa, religioznih zajednica, država, kapitalističkih korporacija, tako i odnos malograđanina prema prirodi.
Kapitalistički progres osakatio je ljude kao biološka bića i na taj način je doveo u pitanje sposobnost biološke reprodukcije naroda koji žive u najrazvijenijim kapitalističkim zemljama. Istovremeno, kapitalizam je iscrpeo sirovinske i energetske resurse u tim zemljama i gotovo uništio životinjski svet i prirodu kao životnu (životvornu) sredinu. Umesto da su usredsređeni na sopstveni razvoj koji se zasniva na veri u budućnost, (malo)građani najrazvijenijih kapitalističkih zemalja priželjkuju propast drugih naroda koji ih „ugrožavaju“ time što (još uvek) imaju sposobnost da se biološki reprodukuju. Deca su postala najveće prokletstvo. Odnos (malo)građana prema imigrantskoj radnoj snazi najbolje ukazuje na njihov odnos prema budućnosti. Umesto da ukažu na prave uzroke „bele kuge“ u najrazvijenim kapitalističkim zemljama, njih „zabrinjava“ natalitet gastarbajterske populacije koja je svedena na „prljavu radnu snagu“ i ima status „niže rase“. Što se tiče „međunarodnih odnosa“, najrazvijenije kapitalističke zemlje ne projektuju sopstvenu budućnost polazeći od svojih razvojnih moći, već polazeći od slabosti „konkurentskih“ zemalja: propast drugih postaje osnovni uslov obezbeđivanja sopstvenog opstanka. Sve dramatičnije uništavanje prirode dovelo je do toga da je vladajući princip monopolističkog kapitalizma „Uništi konkurenciju!“ postao vladajući ekonomski i politički princip. Bespoštedni rat između najmoćnijih kapitalističkih korporacija stvorio je od sveta ratno poprište, a od čoveka kapitalističkog jurišnika.
Sve je očiglednije da kapitalizam ne može da suzbije, pogotovu ne da prevaziđe, sve dublju egzistencijalnu i opšte-društvenu krizu koju stvara „demokratskim“ merama. Vladajuća politička praksa na Zapadu ukazuje na to da kapitalisti nastoje da se obračunaju s posledicama koje kapitalizam stvara tako što ukidaju elementarna ljudska i građanska prava. Odnos vlasti prema sportskim navijačima govori o pravoj prirodi kapitalističke „demokratije“. Preventivna hapšenja, žičane ograde, čelični boksovi, kamere, pretresanja, specijalne policijske jedinice… Stadioni su postali koncentracioni logori i kao takvi ogledalo u kome se vidi prava priroda kapitalističke „demokratije“. I odnos prema „vrhunskim“ sportistima, tim „herojima“ kapitalizma,ukazujena to da kapitalizam ne može da suzbije posledice koje stvara „na demokratski način“. Doneti su zakoni koji imaju policijski i diskriminišući karakter. „Vrhunski“ sportisti su pod stalnim nadzorom „olimpijske policije“; tri meseca unapred mora da naznače gde će se naći da bi „olimpijska policija“ mogla da ih pronađe i na prepad im „uzme urin“ na krajnje ponižavajući način. „Veliki šampioni“ mora da se skinu goli kada god im to „kontrolori“ narede i da mokre u flašicu dok ovi nadgledaju da li mokraća curi iz njihovog penisa! Istovremeno, uništavanje ljudi u sportu dobilo je monstruozne oblike. Sve pogubnija doping sredstva, nanotehnologija, stvaranje organizma koji je u stanju da sam proizvodi doping supstance, krvni doping i doping-trudnoća, razarajući treninzi kojima su podvrgnuta deca najnižeg uzrasta, kupo-prodaja sportista, „pranje“ para, potpuno kriminalizovanje sporta od strane kladioničarske mafije, razvoj sve krvavijih i ubitačnijih sportskih disciplina… – sve to ukazuje na surovu kapitalističku realnost koja se maskira „humanističkim“ porukama i nasmejanim licima političara i TV voditelja.
Nosioci savremenog fašizma nisu grupe mladih koje se „kite“ fašističkim simbolima, već kapitalističke korporacije koje, stvarajući sve dublju egzistencijalnu i na toj osnovi opštu društvenu krizu, proizvode fašističku ideologiju. Vladajući princip monopolističkog kapitalizma „Uništi konkurenciju!“ je generator savremene fašističke prakse kako u ekonomskoj, tako i u političkoj sferi. Kapitalistička destrukcija prirode i čoveka kao kulturnog i biološkog bića uslovljava nastanak i jačanje najreakcionarnijih političkih snaga. U krilu kapitalizma ne stvara se samo mogućnost za novo društvo, već za novi (ekocidni) varvarizam. U samom kapitalizmu uspostavljena je borba između ove dve tendencije. To je osnov i okvir savremene klasne borbe koja nije samo borba za socijalnu pravdu i slobodu, već i za opstanak. Na mogućnost uspostavljanja dugog perioda kapitalističkog varvarizma (kao i na mogućnost zajedničke propasti vladajuće i radničke klase) ukazuje i sam Marks, ali taj stav nema takvu težinu u njegovoj teoriji (i time obavezujući karakter) da Marks na osnovu njega razrađuje moguće oblike razvoja kapitalizma i moguće oblike političke borbe protiv njega. Istovremeno, mogući kapitalistički varvarizam nema, po njemu, destruktivnu, već anti-slobodarsku prirodu. Marks previđa da je kapitalizam u svojoj biti ekocidni varvarizam, koji ima tehnički oblik, i da su kapitalisti ekocidni varvari.
Zbivanja u SAD i Evropi ukazuju na to da je nacizam bio samo jedan od istorijskih pojavnih oblika fašizma i da je fašizam enfant terrible kapitalizma. U današnjoj Nemačkoj preko 30% mladih pozdravljaju se fašističkim pozdravom, a preko 40% njih ne zna šta je Aušvic. Razlog je jednostavan: preko 60% Nemaca ne želi da se u javnosti pojavljuju dokumenti koji ukazuju na zločine nacističke Nemačke. A to je ubedljiva većina glasačkog tela. Poražavajuća je istina da je za većinu Nemaca Hitler počino samo jedan zločin: nije pobedio. Jedan od primera koji ukazuje na to kako se „razvija demokratija“ u Nemačkoj je zakon koji je u avgustu 2012. godine izglasan u nemačkom parlamantu po kome nemačka armija može biti „upotrebljena“ od strane vladajućeg režima na samoj teritoriji Nemačke. Drugim rečima, nemački kapitalisti dobili su zakonsko pokriće za upotrebu vojske protiv nemačkih radnika. Što se tiče Nemačke „mirotvoračke politike“ u svetu, prodajući Izraelu (uz podršku SAD) podmornice sa kojih mogu da budu lansirani nuklearni projektili, „demokratska“ Nemačka se na neposredni način uključila u kampanju izazivanja nuklearnog rata koji može da dovede do uništenja čovečanstva.
Kada je reč o američkom fašizmu,koji predstavlja kičmu „novog svetskog poretka“, izazivanje ratova predstavlja njegovu najvažniju osobenost. Američka ekonomija je ratna ekonomija. Ekonomsko preživljavanje SAD neposredno je uslovljeno razvojem vojno-industrijskog kompleksa koji čini kičmu američke privrede. Američka spoljnja i unutrašnja politika u neposrednoj su funkciji proizvođenja ratova i stvaranja ratne histerije koja diže berzansku vrednost vojnoj industriji i omogućava pljačkanje kako američkih građana, tako i građana onih država koje se nalaze pod američkom dominacijom. Ratna psihoza služi zato da američki građani budu lišeni osnovnih ljudskih i građanskih prava i da se opravda teror sve brojnijih tajnih službi nad američkim građanima. Predsednik SAD Barak Obama potpisao je početkom 2012. godine zakon, koji je izglasan u američkom Kongresu i Senatu, po kome su američke vojne vlasti ovlašćene da hapse američke građane bez sudskog naloga i da ih drže utamničene bez prava na advokata. Istovremeno, američka vojska „dobila je pravo“ da ubije svakoga na zemaljskoj kugli koga američke vlasti proglase za „opasnost po bezbednost SAD“. Barak Obama potpisao je na stotine smrtnih presuda ljudima koji nisu američki građani i to na osnovu pretpostavljene krivice. U toku njihove egzekucije (pre svega putem bespilotnih letilica) stradao je veliki broj žena i dece, što po kriterijumima „američke demokratije“ spada u „kolateralnu štetu“ i ne predstavlja zločin! Ovome treba dodati i to, da je uništenje preko 6 milijardi „prekobrojnih“ stanovnika Zemlje postala legitimna politička opcija u SAD.
